Opinión

‘Suso Vaamonde, voz de trebón’, libro-testimonio de Miguel Boó

‘Suso Vaamonde, voz de trebón’, libro-testimonio de Miguel Boó

A mi lado, sobre la mesa del escritorio, tengo el volumen titulado Suso Vaamonde, voz de trebón, cuya autoría corresponde al escritor y periodista Miguel Boó. Editado por el ‘Grupo de Comunicación’ de ‘Galicia en el Mundo’, Vigo, 1ª edición, febrero de 2019, el libro expresa como subtítulo “O músico rebelde que popularizou a poesía galega”. “A Angélica, coa que levo casado desde hai casi 42 años e segue a ser o norai onde, cada día, amarro unha estacha desde o meu corazón”, la dedicataria de esta testimonial obra que, en su primera página, nos ofrece el doctor en Comunicación y Polifacético autor, nacido en Donosti, Xosé Miguel Alonso Boó. Entre los agradecimientos que contribuyeron a escribir este texto, figuran Xulio Cuíñas, por sus fotos; a Xesús Vaamonde Cid, por su substancial afecto; a Asun, Araceli, Anxos, Loli, Senén y Luis Vaamonde Polo, “porque a súa colaboración sempre resultará impagable”. Asimismo, a Gael Vaamonde, “porque na era de ‘internet’, puxo ao seu tío na órbita planetaria á que todo o mundo ten acceso”. “Ao meu fillo Brais, que corrixíu con devoción o primeiro borrador do libro, e aos escritores e grandes amigos Xavier López Rodríguez e J. Francisco Rodil Lombardía, polos seus consellos e suxestións”. En fin, “aos que quixeron contribuír co seu relato –tantas veces deturpado pola fráxil memoria que a todos nos afecta– a reconstruír a traxectoria vital dun grande da cultura galega e, sen dúbida, o mellor e maior divulgador da poesía do noso país”.

“Así que aquí estamos, cumprindo o prometido, contándoo todo sen omitir nada. Como el quería. ¡Vai por ti, compadre!”, escribe Miguel Boó en su ‘Limiar’, pensando en su hija Xantia, apadrinada por el afamado cantante gallego en el bautizo celebrado en la compostelana ‘Colexiata do Sar’.

“O primoxénito de sete irmáns” nos adentra en su mundo familiar a lo largo del capítulo primero. “No conxunto músico-vocal ‘Los COPENS” nos ofrece los balbuceos musicales así como las notorias dificultades de la interpretación artística de la década de 1970 en Vigo, donde vivía, y en toda Galicia, en el capítulo segundo. Después, vendrán nuevos capítulos como “Marco Balorento, o xerme de todo o que viría despóis”. A continuación, “Un rapaz bulideiro de cú inquedo” e “O desembarque en ‘Voces Ceibes”. Luego, “Censuras, persecucións e atrancos”, “Ideario e misión dun colectivo enfrontado” e “Guimarães como excusa”.

El capítulo nueve se abre con el “Legado e semente de ‘Voces Ceibes”, una audaz frontera de la canción en lengua gallega. Nuevos capítulos nos aportan la memoria de los episodios y lances de inacabable combate contra la censura de la época: “Os apestados”, “Voda, amigos e carreira en solitario” y “Nin rosmar…’, o mítico disco en directo”. ¿Y cómo podía faltar aquel “Creador e fornecedor de ‘A Roda”? La creación del célebre grupo musical en 1977, pues Luis Vaamonde “lembra que o xérmolo de ‘A Roda’ hai que buscalo no ‘Bar Chavolas’, onde a diario se xuntaban para cantar entre 6 e 40 persoas, moitas delas mariñeiros”.

“O longo facho do bardo Celso Emilio Ferreiro” despliega en su capítulo catorce la vitalidad y la colaboración del poeta con la música gallega. “Día maldito na praza da Ferrería, en Pontevedra”, evocación y consecuencias, en el capítulo quince. Inevitables “anexos” las múltiples actuaciones y la discografía completa colectiva e individual, además de la obra inédita.