Opinión

‘O Santiaguiño do Monte’, romería en tierras de Padrón

Cuando descendemos del monte de San Gregorio –asimismo denominado “del Convento”–, hallamos un atractivo santuario: la ermita del Santiaguiño del Monte, en las benditas tierras de Padrón.
‘O Santiaguiño do Monte’, romería en tierras de Padrón
Cuando descendemos del monte de San Gregorio –asimismo denominado “del Convento”–, hallamos un atractivo santuario: la ermita del Santiaguiño del Monte, en las benditas tierras de Padrón. Espacio de enorme tradición ‘xacobea’, la ermita está construida en una pequeña llanura y nos obsequia con un manantial de agua purísima que brota debajo del propio altar, y que hábilmente encañada compone la fuente fuera del recinto sagrado. “Subindo pola montaña, a media ladeira –leemos en las páginas de Ambrosio de Morales–, está unha igrexa, onde din oraba o Apóstolo e dicía misa, e debaixo do altar maior sae fóra da igrexa unha fonte con gran cachón de agua, a máis fría e delicada que eu vin en toda Galicia”.
El evocado Morales prosigue relatándonos –y el ilustre historiador y etnógrafo Antón Fraguas nos lo reitera– que los peregrinos beben y se lavan con gran devoción por haberse servido de ellas Santiago en persona. Alude a las peñas agrupadas, alguna de ellas horadada, aún hoy muy visitadas. “Este lugar visítano os peregrinos como moi principal da súa romaría, subindo de xeonllos as gradas que están cavadas na pena, e rezando en cada unha, e pasando estirados por aqueles dous buracos, e por outro que está un pouco máis abaixo, e estes son os buracos dos que comunmente o vulgo, cunha simplicidade devota, di que se ha de pasar en vida ou en morte”.
¿Quién podría pasar por alto aquella narración escrita por Shaschek acerca del viaje del barón León de Rosmithal de Blatna, en la cual se cuentan casi idénticos detalles que los mencionados por Ambrosio de Morales? “No monte que domina a cidade hai unha igrexa no mesmo sitio no que predicaba Santiago –leemos en sus textos viajeros–, e xunto a ela un gran risco que tapa a boca dunha cova, a este risco chámanlle a Pena de Santiago, porque naquela cova adoptaba o santo recollerse. Quen con ánimo devoto entra nesta cova atingue o perdón de moitos pecados”. A continuación agrega: Eu entrei nela con Buriano, Kmeskio e seu irmán, Petipescencio, Mirossio e Xoán Zehrowuense; éste, ó entrar, sofocouse e a penas cuidemos sacalo, porque o buraco por onde se entraba era moi estreito, polo cal o señor, que tamén quería entrar, desistiu a tempo do seu propósito”. Luego finaliza así: “O pontífice concede ós que entran nesta cova o perdón de moitos pecados, porque cando os paganos corrían a pedradas a Santiago, adoitaba refuxiarse naquela cova”.
La sacrosanta y milagrosa villa de Padrón alberga numerosas razones para ofrecer romería a Santiago Apóstol, equilibrando la rica tradición con el mundo moderno. Esas renombradas peñas o rocosos “penedos” mencionados por tantos escritores representan todavía hoy la misteriosa energía de la vida. No es extraño, por ende, que durante muchas noches sirvan de lecho a matrimonios cuyo anhelo es tener descendencia. Etnográficamente considerado, estamos ante un lugar de cultos paganos del agua y las piedras, tiempo después ‘cristianizados’ con la capilla y un crucero. ¿La romería? Los días 24 y 25 de julio, habitualmente con su correspondiente ‘novenario’. Infaltables, los concursos de ‘muiñeiras’, las ‘sardiñadas’ con pan de borona y ‘xeneroso viño’.